Stress de noodzaak en de overdosis

Stress is noodzakelijk

Stress is het niveau van spanning in ons lichaam en in ons hoofd. Het is er altijd, en in essentie is het een zeer nuttig proces. Het zorgt ervoor dat we in actie komen. Bij veranderingen en dreiging neemt ons stressniveau toe. De amygdala (het amandelvormige deel in onze hersenen) stuurt een seintje naar het commando-center, de hypothalamus. En van hieruit wordt ons lichaam in een vlucht- of vechtmodus gebracht.

Zo komen we in actie. En zo overleven we. Want we hebben een zekere mate van stress nodig om te kunnen functioneren:

dokter 2 Stress remt ontstekingen in ons lichaam
pillen 2 Stress zorgt voor een natuurlijke pijnstiller ( adrenaline)
Stress levert extra ( korte termijn) energie en kracht, die nodig kunnen zijn in bepaalde situaties

 

Dagelijkse stress

Alle informatie die we krijgen, onze ideeën, onze zintuiglijke waarnemingen, die we te verwerken krijgen, en waar veel denkwerk aan te pas komt, onze bewegingen, fietsen, wandelen, dat zijn allemaal stressfactoren. Net zoals veranderingen en schakelmomenten.

Sommige wetenschappers* gaan er vooralsnog vanuit dat er bij autisme sprake kan zijn van een ‘overstimulering’ van de amygdala. Dat betekent dat deze chemische reactie in ons lichaam eerder en sterker optreedt. Een kleine verandering, of een kleine hoeveelheid informatie, kan tot extreem veel stress leiden.

Gedurende de dag hebben we tijd nodig om dit alles stapsgewijs te verwerken. Zo voorkomen we dat onze gedachten of wijzelf vastlopen. Wanneer we niet voldoende de stress reduceren, gedurende een langere periode, ontstaat er structurele stress. Door de overstimulering van de amygdala is er eerder sprake van structurele stress, dan bij de gemiddelde mens. En structurele stress is een aanslag op je energiehuishouding.

Structurele stress

Dit is de stress die altijd – op de achtergrond – aanwezig is, en die we niet ‘uit’ kunnen schakelen.

Vormen van structurele stress zijn bijvoorbeeld:

  • de verwachtingen die aan ons gesteld worden, door school of door onze werkgever.
  • of – waarschijnlijker – de verwachtingen die wij aan onszelf stellen, omdat we DENKEN dat onze school of werkgever dat van ons verwacht. Een bepaalde mate van verwachtingen is natuurlijk redelijk. Dat school verwacht dat we ons huiswerk maken, daar is niets mis mee. Vind ik. Het gaat om de verwachtingen waar we niet of moeilijk aan kunnen voldoen.
  • ‘gezellig lunchen’ met collega’s of klasgenoten, terwijl we niet weten wat we wel/niet kunnen zeggen, hoe we ons moeten gedragen, wat anderen van ons vinden, en waarom. Dat zijn situaties die ongemerkt heel veel stress opleveren.
  • een grote hoeveelheid informatie die ons mondeling wordt meegedeeld, en niet in de vorm van een overzichtelijk afvinklijstje
  • het ontbreken van de mogelijkheid, de tijd of de ruimte, om ons terug te trekken en even op onszelf te zijn. Om even alleen te lunchen, zodat we kunnen opladen.
  • de alom vertegenwoordigde aanwezigheid van mensen en geluiden, en lampen (TL-balken). We worden overladen met informatie, en dingen die we moeten doen.

Al deze kleine stressmomenten bij elkaar zorgen samen voor een langdurige en overmatige mate van stress. De gevolgen van langdurig overmatige stress kunnen zeer ernstig zijn:

  • depressies
  • burn-out
  • hart- en vaatziekten
  • kanker
  • chronisch vermoeidheidssyndroom (ME of CVS)
  • fybromyalgie
  • en nog veel meer….

Zoals met alles geldt voor overmatige stress: voorkomen is beter dan genezen.

Dagelijkse stress verminderen

Hoe bereiken we onze persoonlijke stress-balans? Het mijden van alle stressvolle situaties in ons leven is meestal niet de beste weg. Want een zekere mate van stress is nodig om goed te kunnen functioneren. Hoe dan wel?

  1. Ontspanningestechnieken (ademhaling, meditatie, yoga)
  2. Fysieke inspanning (sporten en bewegen)
  3. Social comfort (sociale steun)

Een vuistregel

Over het algemeen kost het meer tijd om te herstellen, dan de tijd die nodig is om het stressniveau op te bouwen. Plan meer tijd om te herstellen, dan dat de stressvolle activiteit duurde.

Het opbouwen van stress en het herstellen is persoonlijk. Niet elke ‘stressvolle activiteit ‘ zorgt voor een verhoogd stressniveau , en niet elke ontspanningsoefening leidt altijd en overal tot meer ontspanning. Bijvoorbeeld: over het algemeen leidt meditatie tot ontspanning (bij ongeveer 90% van de mensen). Bij sommigen echter werkt meditatie niet, zij worden zenuwachtig van de oefeningen, en meditatie leidt bij 10% van de mensen juist tot meer stress.

Daarnaast is er een enorm verschil tussen ontspanning en herstel. Ontspanningsactiviteiten leveren afleiding, ze zijn leuk om te doen. Herstel hoeft niet altijd leuk te zijn. Na een activiteit de tijd nemen om je moe te voelen, hoeft niet persé leuk te zijn. Het is wel helend. Herstel is helend, ontspanning is leuk, zo zou ik het verschil willen omschrijven.

Omgaan met stress bij autisme

Leer omgaan met stressvolle situaties

Om bloot te kunnen staan aan een basis hoeveelheid stress:

verminder stressvolle gedachten

bouw meer eigenwaarde op

werk aan zelfcompassie

communiceer, ‘manage verwachtingen ’, laat je helpen

’train’ met beleid

leer hoeveel stress je aan kan op bepaalde momenten

Leer te voelen en te plannen voor een goede balans

welke activiteiten doe je wel, welke activiteiten doe je niet?

bouw rustmomenten in voor en na (uitputtende) ativiteiten

hoeveel energie kosten of leveren de activiteiten die je onderneemt?

zorg voor meer overzicht ( in huis , werk , agenda , sociale contacten , etc )

‘Pump up the volume’

Zorg voor dagelijkse momenten van rust en herstel:

zorg voor werkende routines

verminder de dingen die je móet doen

los je problemen snel en op een goede manier op

Vergroot je zelfkennis

Weet welke vormen van stress we moeten vermijden en welke vormen van stress jij nodig hebt.

voorkom waar mogelijk onbegrip en conflicten

vermijd uitstelgedrag

vermijd stressvolle activiteiten in je leven …

vergroot je zelfvertrouwen

accepteer hoe je bent, het is niet anders

VERDER LEZEN:

 


Geplaatst

in

door

Tags: